Historia szkoły w Orlu
Szkoła w Orlu powstała drugiej
połowie XIX wieku, bowiem 18 maja 1887
roku do księgi ewidencyjnej zapisano
pierwszego ucznia- Otto Müllera.
Wcześniej dzieci uczęszczały do szkoły w Bolszewie.
Inicjatorem budowy szkoły w Orlu był
Walenty Jacobi, właściciel majątku w Bolszewie, który wykazywał duże
zainteresowanie sprawami oświaty wśród dzieci.
Pierwszy budynek szkolny wybudowany został z czerwonej cegły, w
którym znajdowały się dwie sale lekcyjne
oraz mieszkanie nauczyciela. Należy dodać, że bezpośrednią przyczyną powstania
takiej placówki był szybki rozwój
osadnictwa, z racji powstania fabryki produkującej biały cement.
Jak
wyglądała nauka w naszej szkole 136 lat temu? Rok szkolny trwał od jesieni do
wiosny. Do jednej klasy uczęszczali uczniowie
w różnym wieku, którzy posiadali rożne stopnie zaawansowania w nauce. Na
przełomie wieku XIX i XX w Orlu funkcjonowała jedna klasa podzielona na trzy
oddziały. Źródła podają, że na początku działalności placówki uczęszczało tu 80
uczniów. Uczono się religii, czytania w języku polskim i niemieckim, gramatyki,
matematyki, pisania (osobno ortografii i kaligrafii), historii, geografii i
przyrody. Oceniano śpiew i zajęcia
praktyczne dla dziewcząt i chłopców.
Osobną rubrykę zajmowała ocena ze sprawowania. Lekcje trwały zimą od godziny 8
do 15, wiosną od 7 do 15 z godzinną
przerwą. W sezonie letnim naukę często przerywano lub odwoływano, aby dzieci
mogły pomóc rodzicom przy pracach
polowych.
Pierwsze
lata XX wieku to walka Polaków z nasilającą się germanizacją. Również tutaj, na
Pomorzu Gdańskim wyraźnie dało się słyszeć głos Polaków broniących swojej
polskości. W czasie I wojny światowej i tuż po niej sytuacja mieszkańców
tutejszych ziem była niejasna – czy Pomorze Gdańskie pozostanie niemieckie?
Czy zostaną włączone do odradzającego
się państwa polskiego? Sprawa wyjaśniła się dopiero w lutym 1920 roku, kiedy generał
Haller dokonał zaślubin Polski z morzem. Mieszkańcy tutejszych ziem musieli
zmierzyć się z nową rzeczywistością, która nie była wolna od problemów.
Należało zbudować nowe struktury polityczne, edukacyjne i gospodarcze od
podstaw. Opracowano system edukacyjny jednolity dla całej Polski, który
wprowadzał siedmioklasową powszechną szkołę podstawową. Brakowało nauczycieli,
również tutaj, w Orlu. W okresie 20. lecia międzywojennego w szkole uczyło się
prawie 100 dzieci, których uczył tylko 1 nauczyciel. Ze względu na swoje położenie, placówka w
Orlu zaliczana była do tak zwanych „szkół przygranicznych”. Posiadała swojego
„opiekuna” w postaci Towarzystwa Szkoły Średniej z Gdyni, które przekazało szkole w Orlu
sprzęt oraz materiały potrzebne
do nauki.
We wrześniu 1939
roku wybuchła II wojna światowa. Obszar Pomorza Gdańskiego został włączony do
III Rzeszy. Szkoła w Orlu ponownie stała się szkołą niemiecką.
Koniec II wojny światowej przyniósł
radykalne przemiany na tle politycznym, gospodarczym i społecznym. Szkolnictwo
było kontrolowane przez państwo, obowiązek szkolny dotyczył wszystkich dzieci.
Do 1955 roku funkcjonowało tu sześć klas, jednak do dyspozycji były tylko dwie
sale lekcyjne. Lekcje były więc łączone – w trakcie jednej godziny lekcyjnej, w
jednej sali odbywały się dwie lekcje, na zmianę po kilkanaście minut. W 1961
roku rozpoczęto rozbudowę szkoły w Orlu. Powstała nowa część szkoły z trzema
salami lekcyjnymi. Funkcjonowało wówczas osiem klas, jednak niedługo. W 1973
roku zredukowano liczbę oddziałów do czterech – szkoła stała się filią szkoły w Bolszewie. Od 1993 roku szkoła
w Orlu zaczęła funkcjonować samodzielnie. W tym samym roku podjęto decyzję o
dalszej rozbudowie, powstała sala gimnastyczna i nowe sale lekcyjne.
18
maja 2007 roku szkole nadano imię Jan Brzechwy. Dziś, po 16 latach szkoła otrzyma sztandar. Stanowi on dla społeczności szkolnej symbol Polski – Narodu - Małej
Ojczyzny, jaką jest szkoła i jej najbliższe otoczenie. Będzie uczestniczyć w uroczystościach szkolnych i
środowiskowych.